De maag is een zakvormig orgaan, dat zich net achter het middenrif, voorin de buik bevindt. Deze functioneert als opvangcentrum van doorgeslikt voedsel, vocht en lucht. Door maagsap en bewegingen van de maagwand maakt ze onderdeel uit van de spijsvertering en de inhoud wordt via de twaalfvingerige darm naar de darm getransporteerd.
Indien er sprake is van een overmatige aanmaak van gas in de maag, in combinatie met het doorslikken van lucht, kan de maag plotseling erg gaan uitzetten (dilateren). Als gevolg daarvan verandert het zwaartepunt van de maag en kan deze eveneens om zijn lengte-as torderen. Hierdoor worden zowel de ingang als de uitgang van de maag dichtgedrukt. Omdat de gasvorming doorzet, verandert de maag in korte tijd van een slappe zak in een keiharde opgepompte voetbal. Een noodsituatie!!
hond in zijligging
Gevolgen
Door de enorme spanning die op de maagwand wordt uitgeoefend zullen de bloedvaten dichtgedrukt worden. Hierdoor kan een gedeelte van de maagwand afsterven en de inhoud, die gifstoffen bevat, in het lichaam vrijkomen. Tevens wordt, door de grootte van de maag, druk uitgeoefend op het middenrif, waardoor de ademhaling bemoeilijkt wordt. Hierdoor wordt de zuurstofvoorziening van het bloed behoorlijk in de problemen gebracht. Tevens worden een aantal grote bloedvaten die naar het hart lopen (gedeeltelijk) dichtgedrukt. Hierdoor zal de bloeddruk ernstig gaan dalen en kan de hond in shock raken. Indien er tevens sprake is van een maagdraaiing (torsie) zal ook de milt meedraaien, aangezien deze aan de maag vastzit. Dit kan gepaard gaan met afknellen van de milt of een miltbloeding.
Wie zijn gevoelig?
Voornamelijk grote honden met een diepe borstkas zijn gevoelig voor een maagtorsie. Met name de Duitse Dog, Ierse Wolfshond, Berner Sennen, Doberman, Boxer, Retriever en de Duitse Herder, maar ook bij minder grote honden zoals de Bearded Collie, zien we een maagtorsie optreden. Daarnaast hebben oudere honden een grotere kans op een maagtorsie en wanneer een hond eenmaal een maagdilatatie gehad heeft, is de kans op herhaling duidelijk vergroot. Tevens lijken honden die erg gulzig eten of veel bewegen na het eten een groter risico te lopen.
Voeding
Honden die regelmatig gras eten, lucht opboeren, winden laten en buikrommelen lijken een verhoogde kans op maagdilatatie te hebben. Het vermoeden bestaat dat deze honden meer maagzuur dan gemiddeld aanmaken, waardoor een irritatie van de maagwand optreedt. Ook zullen honden door maagpijn meer lucht gaan slikken en aanzuigen. Belangrijk is dat deze honden 4x daags te eten krijgen. Vezelrijk voer (groente, brood) is aan te raden naast het normale hondenvoer. Eventueel kan homeopathisch de gasvorming worden teruggedrongen.
Homeopathische behandeling
Honden die veel last hebben van gasvorming in het maagdarmkanaal lijken een grotere kans op het ontstaan van maagkantelingen te hebben. Ook lucht slikken blijkt van invloed te kunnen zijn. Om dit aanzuigen van lucht en gasvorming in het maagdarmkanaal tegen te gaan kan worden gebruikgemaakt van het middel Carbo Vegetabilis D6. Dit homeopathische middel kan worden gebruikt bij honden die een verhoogd risico hebben op gasvorming, maar ook bij honden die reeds geopereerd zijn en desondanks toch nog regelmatig maagzwelling (dilatatie) vertonen.
Hoe herken ik het?
Meestal ontstaan de problemen vlak na de maaltijd (maar soms ook uren later). De hond wordt erg onrustig en lijkt te moeten braken. Meestal is dit 'loos' braken, dat wil zeggen er komt niets. De buik linksachter de ribboog is vaak hard en opgezwollen.
Wat te doen?
Een groter spoedgeval is haast niet denkbaar, dus u dient zo snel mogelijk naar een dierenarts te gaan. Deze zal proberen de maag te sonderen met een slang. Soms is het eerst nodig om gas uit de maag te laten
Getordeerde maag bij
een hond in rugligging ontsnappen via een naald. Indien de maag gedraaid is, zal deze operatief teruggedraaid moeten worden. Daarbij wordt deze aan de buikwand vastgezet om recidive (= herhaling) te voorkomen. Tevens zal met infuus en medicatie de shock worden bestreden.
Prognose
Deze is erg afhankelijk van de complicaties (shock, hartschade) en de tijd die verstreken is voordat een hond geholpen wordt. Zo'n 50% van de honden met een torsie zal de ingreep en de eerste dagen daarna zonder andere problemen doorstaan. Wel blijft het dan zaak om preventief een aantal zaken goed in de gaten te houden.
Preventie
Geef meer porties verspreid over de dag (3 à 4 keer) in plaats van 1 keer. Tevens is het aan te raden om dit voer niet te licht verteerbaar te maken, maar door toevoeging van groente en brood juist wat vezelrijker. Zorg tevens dat de hond vlak na het eten geen grote hoeveelheden water kan drinken. Laat de hond 30-60 minuten na de maaltijd rusten en ga niet met hem wandelen. Ook indien de maag operatief vastgezet is, blijft er altijd een kleine kans aanwezig dat een dilatatie opnieuw optreedt. Al met al een ziekte waar een leven lang rekening mee gehouden moet worden.
Foto bron: Radiographic interpretation for the small animal clasician.
Auteur: Jerry M. Owens, D.V.M